Yüzde Hesaplama / Yüzde Hesaplayıcı

Yüzde Hesaplama Aracı

Yüzde hesaplama, Alışverişten KDV ve faiz işlemlerine, maaş zammından istatistiksel analizlere kadar hemen her alanda karşımıza çıkar. Doğru ve hızlı yüzde hesaplama, bütçe planlaması, fiyatlandırma ve veri yorumlama süreçlerinde hatayı azaltır.

Hızlı Hesaplama Örnekleri

Sayı	Yüzde	Sonuç
$100$	$\%20$	$20$
$250$	$\%18$	$45$
$4500$	$\%8$	$360$
$1200$	$\%25$	$300$
$80$	$\%40$	$32$
$999$	$\%15$	$149{,}85$

Hesaplama Formülleri

Yüzde Hesaplama: $\text{Sonuç} = \dfrac{\text{Sayı} \times \text{Yüzde}}{100}$

Yüzde Bulma: $\text{Yüzde} = \dfrac{\text{Parça}}{\text{Bütün}} \times 100$

Bütünü Bulma: $\text{Bütün} = \dfrac{\text{Parça} \times 100}{\text{Yüzde}}$

Artış/Azalış: $\text{Yeni} = \text{Eski} \times \left(1 \pm \dfrac{\text{Yüzde}}{100}\right)$

Yüzde Değişim: $\%\,\text{değişim} = \dfrac{\text{Yeni} - \text{Eski}}{\text{Eski}} \times 100$

Örnek: $200\text{'ün }\frac{15}{100}\text{'i} = \dfrac{200 \times 15}{100} = 30$ ; $40\text{, }200\text{'ün yüzde kaçı?} = \dfrac{40}{200} \times 100 = 20\%$ .

Yüzde Nedir?

Yüzde (percent), Latince "per centum" (yüzde) ifadesinden gelir; bir bütünü yüz eşit parçaya böler. Matematikte paydası 100 olan oranların pratik gösterimidir.

Yüzde hesaplama, Orta Çağ sonlarında özellikle İtalyan tüccarlar arasında ticari aritmetikle yaygınlaştı; modern finansla kurumsallaştı. Osmanlı’dan Cumhuriyet’e muhasebe ve vergi mevzuatında standart hâle gelmiş, günümüzde KDV, faiz ve istatistiksel oranlarda temel araçtır.

Sembol: %
$1\% = \dfrac{1}{100} = 0{,}01$
$100\% = 1$ (bütün)
Sistem: Ondalık sayı sistemi

Yüzde Hesaplamanın Kullanım Alanları

Alışveriş ve İndirimler: kampanya, kupon, marj yönetimi
Finans: faiz oranı, kredi maliyeti, yatırım getirisi
Vergi ve Faturalama: KDV, ÖTV, net–brüt dönüşümleri
Eğitim: not ağırlıkları, başarı yüzdeleri
İstatistik: büyüme oranı, oran karşlaştırmaları

Pratik Yüzde Hesaplama Örnekleri

İndirim Hesaplama

Bir ürün $500\,\text{TL}$ ve $\%30$ indirim var.

Çözüm: $\text{İndirim} = \dfrac{500 \times 30}{100} = 150\,\text{TL}$

$\text{İndirimli fiyat} = 500 - 150 = 350\,\text{TL}$

Artış (Zam) Hesaplama

Maaş $8000\,\text{TL}$ , zam $\%12$ .

Çözüm: $\text{Zam} = \dfrac{8000 \times 12}{100} = 960\,\text{TL}$

$\text{Yeni maaş} = 8000 + 960 = 8\,960\,\text{TL}$

KDV Dahil Fiyat

Net fiyat $1000\,\text{TL}$ , KDV $\%20$ .

Çözüm: $\text{Toplam} = 1000 \times \left(1 + \dfrac{20}{100}\right) = 1200\,\text{TL}$

Yüzde Bulma

$80$ sorudan $64$ doğru.

Çözüm: $\dfrac{64}{80} \times 100 = 80\%$

Sık Kullanılan Yüzde Dönüşümleri

$\%10 = \dfrac{1}{10} = 0{,}1$
$\%25 = \dfrac{1}{4} = 0{,}25$
$\%50 = \dfrac{1}{2} = 0{,}5$
$\%75 = \dfrac{3}{4} = 0{,}75$
$\%100 = 1$

İpucu: Yüzde hesaplama yaparken sonuçları iki kez kontrol etmek, özellikle KDV ve faiz gibi parasal işlemlerde olası yuvarlama hatalarını azaltır.

Sık Sorulan Sorular

1000'in yüzde 25'i 250'dir.

Ürünün fiyatını 1.15 ile çarparak yeni fiyatı bulabilirsiniz.

750 TL'nin %10'u 75 TL'dir.

Sayının yüzdesini hesaplamak için, sayıyı yüzde oranıyla çarpıp 100'e bölün.

Sayının başka bir sayının yüzde kaçı olduğunu bulmak için, küçük sayıyı büyük sayıya bölüp 100 ile çarpın.